بلاک در بلاکچین به زبان ساده
مقدمه
اگر به دنیای ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین علاقه دارید، حتماً با اصطلاح “بلاک” برخورد کرده‌اید. بلاک‌ها اجزای اصلی تشکیل‌دهنده‌ی بلاکچین هستند و نقش بسیار مهمی در عملکرد و امنیت این فناوری ایفا می‌کنند. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که بلاک در بلاکچین چیست، چگونه کار می‌کند و چرا این مفهوم اهمیت زیادی دارد.
بلاک چیست؟
در بلاکچین، بلاک به یک واحد اطلاعاتی گفته می‌شود که مجموعه‌ای از تراکنش‌ها یا داده‌ها را شامل می‌شود. هر بلاک حاوی اطلاعاتی است که به‌طور دائمی در بلاکچین ذخیره می‌شود. این بلاک‌ها به‌صورت زنجیره‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند و یک دفتر کل توزیع‌شده و غیرقابل تغییر را ایجاد می‌کنند.
مثال
تصور کنید که یک دفتر یادداشت دارید و هر صفحه از آن حاوی لیستی از معاملات مالی است. وقتی صفحه‌ی جدیدی را پر می‌کنید، آن را به صفحه‌ی قبلی متصل می‌کنید تا یک دفتر کامل از معاملات ایجاد شود. هر صفحه معادل یک بلاک است و این دفتر یادداشت مانند یک بلاکچین عمل می‌کند.
ساختار یک بلاک
هر بلاک در بلاکچین از چند بخش اصلی تشکیل شده است:
1. هدر بلاک (Block Header):
– هش بلاک قبلی (Previous Block Hash): یک کد منحصر به فرد که به بلاک قبلی در زنجیره اشاره می‌کند و باعث پیوستگی و اتصال بلاک‌ها به یکدیگر می‌شود.
– هش بلاک فعلی (Current Block Hash): کدی که از تمام اطلاعات درون بلاک ایجاد می‌شود و به‌عنوان شناسه آن بلاک عمل می‌کند.
– مهر زمانی (Timestamp): زمان دقیق ایجاد بلاک را ثبت می‌کند.
– عدد تصادفی (Nonce): عددی که در فرآیند استخراج استفاده می‌شود تا هش بلاک تولید شود.
2. بدنه بلاک (Block Body):
– تراکنش‌ها (Transactions): لیستی از تمام تراکنش‌هایی که در آن بازه زمانی انجام شده‌اند و در بلاک ثبت شده‌اند.
مثال
تصور کنید که هر بلاک مانند یک جعبه است. داخل این جعبه، لیستی از تراکنش‌ها قرار دارد و روی جعبه، یک کد (هش) نوشته شده که جعبه قبلی را به این جعبه متصل می‌کند. وقتی یک جعبه جدید اضافه می‌کنید، باید حتماً کدی روی آن باشد که به جعبه قبلی اشاره کند، و این کدها همان چیزی است که بلاک‌ها را به هم متصل می‌کند.
نقش بلاک‌ها در بلاکچین
بلاک‌ها در بلاکچین وظایف مهمی دارند که شامل موارد زیر است:
1. ذخیره‌سازی دائمی تراکنش‌ها: بلاک‌ها تمامی تراکنش‌هایی را که در یک بازه زمانی خاص انجام شده‌اند، به‌طور دائمی در خود ذخیره می‌کنند.
2. ایجاد امنیت و تغییرناپذیری: هر بلاک حاوی کدی است که به بلاک قبلی متصل است. اگر کسی بخواهد اطلاعات یک بلاک را تغییر دهد، باید همه بلاک‌های بعدی را نیز تغییر دهد، که این کار بسیار دشوار و عملاً غیرممکن است.
3. پشتیبانی از سیستم غیرمتمرکز: بلاکچین یک شبکه غیرمتمرکز است، به این معنی که هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که اطلاعات را کنترل کند. همه کاربران (یا گره‌ها) در این شبکه، یک نسخه کامل از بلاکچین را در اختیار دارند و تغییرات فقط زمانی اعمال می‌شوند که اکثر کاربران آن را تأیید کنند.
فرآیند ایجاد یک بلاک
فرآیند ایجاد و افزودن یک بلاک جدید به بلاکچین به این صورت است:
1. جمع‌آوری تراکنش‌ها: تراکنش‌هایی که در شبکه رخ داده‌اند، جمع‌آوری می‌شوند و آماده ثبت در یک بلاک جدید می‌شوند.
2. ایجاد هش: هش بلاک شامل یک کد یکتا است که از تمام اطلاعات درون بلاک و هش بلاک قبلی تولید می‌شود.
3. تأیید بلاک (Mining): ماینرها در شبکه (در سیستم‌های اثبات کار) سعی می‌کنند مسئله ریاضی مربوط به تولید هش را حل کنند. این کار نیاز به توان محاسباتی دارد و به آن استخراج یا ماینینگ گفته می‌شود.
4. افزودن به بلاکچین: پس از تأیید، بلاک جدید به انتهای زنجیره اضافه می‌شود و اطلاعات آن برای همه گره‌ها در شبکه ارسال می‌شود.
مثال
تصور کنید که شما و دوستانتان در یک بازی شرکت کرده‌اید که در آن باید یک معما حل کنید تا بتوانید یک جعبه جدید به یک زنجیره اضافه کنید. وقتی کسی معما را حل کرد، جعبه جدید به انتهای زنجیره متصل می‌شود و همه دوستانتان از این تغییر باخبر می‌شوند.
پرسش و پاسخ
پرسش: آیا می‌توان یک بلاک را تغییر داد؟
پاسخ: تغییر یک بلاک بسیار دشوار است، زیرا تغییر در یک بلاک باعث تغییر در هش آن بلاک و تمام بلاک‌های بعدی می‌شود. این تغییرات به سرعت توسط سایر گره‌ها شناسایی می‌شوند و آن‌ها از پذیرش بلاک تغییر داده شده خودداری می‌کنند.
پاسخ: در بسیاری از سیستم‌ها، مانند بیت‌کوین، ماینرها بلاک‌های جدید را ایجاد می‌کنند. آن‌ها برای انجام این کار باید یک مسئله ریاضی پیچیده را حل کنند و در ازای آن پاداش می‌گیرند.
پرسش: چرا بلاکچین امن است؟
پاسخ: بلاکچین به دلیل استفاده از هش‌ها، ساختار زنجیره‌ای بلاک‌ها و ذخیره اطلاعات در شبکه‌ای از گره‌ها بسیار امن است. تغییر یا دستکاری اطلاعات در بلاکچین به دلیل نیاز به تغییر همه بلاک‌های بعدی و تأیید آن‌ها توسط هزاران گره تقریباً غیرممکن است.
نتیجه‌گیری
بلاک‌ها واحدهای اصلی سازنده بلاکچین هستند که با هم زنجیره‌ای امن و تغییرناپذیر را تشکیل می‌دهند. این ساختار باعث می‌شود که بلاکچین به‌عنوان یک فناوری امن، شفاف و غیرمتمرکز شناخته شود. درک چگونگی عملکرد بلاک‌ها به شما کمک می‌کند تا بلاکچین را بهتر بفهمید و از پتانسیل‌های آن بهره‌مند شوید.
